پارکت چوبی در ساخت و سازهای مدرن بسیار زیاد استفاده میشود؛ از آپارتمان گرفته تا خانه و محل کار. البته همیشه اینطور نبوده. محبوبیت استفاده از چوب به عنوان کفپوش در طول تاریخ ثبت شده بشر، فراز و نشیب داشته است. اگرچه منشأ آن به عنوان کفپوش به طور سنتی به قرون وسطی برمیگردد، شواهدی وجود دارد که کفپوشهای چوبی تا زمان هیتیها یعنی 6500 سال پیش وجود داشته است. ما در سه مقاله جدول زمانی از برخی نقاط عطف تاریخ پارکت را تهیه کرده ایم که به شکل دادن کفپوش چوبی به شکلی که امروزه میشناسیم کمک کرده است. جدول زمانی تاریخی، داستانی از نوآوری و سخت کوشی را ارائه میدهد – موضوعی که صنعتگران امروزی را با آنچه مربوط به قرنها پیش است پیوند میدهد.
اولین شواهد نشان میدهد از رزینهای حاصل از شیره درخت به عنوان چسب استفاده میشده است. همچنین در این دوره زمانی چسب حیوانی نیز ساخته و برای جلا و تزئین مقبره ها استفاده میشود.
در مصر باستان، عمدتاً برای ساخت در و سقف، از الوار در ترکیب با آجر استفاده میشده. گاهی از چوب در پوشش پله های آجری استفاده میشده تا از آنها در برابر سایش محافظت کند. نمونه هایی از ابزارهای اولیه که برای کفپوش کردن با چوب ضروری بوده عبارتند از: اره، چاقو، اسکنه و چکش سنگی یا چوبی. سنباده کوارتز به عنوان ساینده بوده و برای تیز کردن، ابزارها را به قطعاتی از سنگ ماسه مالش میدادند.
احتمالاً هیتیها از تخته های چوبی برای کفپوش در غارهای نزدیک دریای سیاه استفاده کرده اند.
1050 قبل از میلاد مسیح – 500 سال قبل از میلاد
یونانیها و رومیها هنر روکش، خاتم کاری با صدف و منبت کاری، اتصال مقاطع یا لایه های چوب با چسبهای حیوانی و ماهی و همچنین تهیه چسب از سفیده تخم مرغ را پیشرفت دادند.
با گسترش ساختمانها و قلعه ها، استفاده از تخته های چوب به عنوان کفپوش نیز گسترش یافت. چوب، خصوصا بلوط، از جنگلهای مدیریت شده برداشت و از مقطع عرضی اره میشد، که اغلب از کل تنه برای ساخت تیر، الوار یا تخته استفاده میشد. در معماری قرون وسطایی، مورخی به نام نیکولا کلدستریم، فضای یک مکان شغلی قرون وسطی را توصیف میکند:
“ساختمانی پر سر و صدا. پر از گرد و غبار و آهک و بقایای برش سنگ و چوب، صدای چکش، اسکنه، تبر و اره، و همچنین فریادهای نیروی کار هنگام جابجایی مواد و مصالح و ماشین آلات. همزمانی بسیاری از کارها هرج و مرجی به غیر قابل قابل کنترل ایجاد میکرد.”
و یا در جای دیگر هومر در ادیسه فصل 23 میگوید:
“بعد از آن تمام چوبهای سبک زیتون برگ بلند را بریدم و تنه را از ریشه به سمت بالا تراش دادم، و آن را با چسب، خوب و ماهرانه صاف کردم، و با پایه هایی در چهار طرف که با مته سوراخ و طراحی کردم، تزئینشان کردم. پس از شروع این کار، روی طراحی و تزئینات تختخواب کار کردم تا اینکه تمام شد و با منبت کاری، طلا و نقره و عاج تزئین شد.
این مینیاتور از “Chronicles of Hainault” ساختمانی در قرن 15 را به تصویر میکشد.
تالار آینه ها در کاخ ورسای برای لوئی چهاردهم ساخته شده است. کف پارکت آن به طول 246 فوت، یکی از مشهورترین کفهای جهان بوده و نمونه بارز کف چوبی تزئین شده در کاخهای آن دوره است.
به گفته جیمز بارتر مورّخ، برای ساخت پارکت کف، نجاران از ابزار دستی مشابه ابزارهای ساخته شده در دوران باستان استفاده میکنند، از جمله چاقوی کشیده برای صاف کردن تخته های چوب، اره های دستی، انواع مته ها، چکشها و خطکش. میخهای آن زمان با دست ساخته میشده و قاعده های مربع شکل داشتند. نخبگان فرانسوی راه را برای استفاده از پارکت چوبی در مکانهایی مجلل و تزئینی باز کردند.
پارکتهای استنتون، خانه ای که در قرن هجدهم در فیلادلفیا احداث شده است. عکس با مجوز از انجمن ملی بانوان کولونیال آمریکا.
در این دوره اکثر خانه های آمریکایی کف چوبی ساده دارند. در نیوانگلند، تنه های کاج سفید برای تخته هایی به عرض 12-16 اینچ اره شده و مستقیماً روی تیرچه ها میخ کاری میشوند. از آنجا که کاج سفید در اواخر قرن هجدهم به سرعت توسط صنعت چوب مصرف میشود، تخته های کاج زرد برش خورده در عرض 5-6 اینچ جایگزین میشوند. تخته های طویلی که طول اتاق ها را پوشانده اند، بیشترین طرفدار را دارند. تخته های با عرض تصادفی “علامت پارکت بی کیفیت” را دارند. پارکتها با استفاده از مالش با آب و شن و ماسه، و گاهی اوقات با افزودن خاکستر چوب تمیز میشوند. پارکتها هرگز با فینیشهای براق یا لاک الکل اصلاح نمیشوند، اما کف کاج گاهی با رنگهای ساخته شده از سرب سفید، رنگدانه و روغن کتان پوشش داده میشود. رنگ پارکتهای باقیمانده زرد، قرمز تیره، طوسی و قهوه ای است. اشکال هندسی مانند مربع و لوزی گاهی اوقات برای تقلید از کف مرمر گران قیمت ارائه میشوند.
فرانسیسکو راسترلی معمار، بر ساخت کاخ زمستانی ملکه الیزابت، دختر پیتر بزرگ نظارت میکند. این ساختمان قدیمیترین مجموعه ساختمانهای ساخته شده در طول قرنهای 18 و 19 است که اکنون موزه ارمیتاژ در سن پترزبورگ روسیه است. پارکت پیچیده و با ظرایف بسیار در سراسر این ساختمانها به برخی از مشهورترین کفها در جهان تبدیل میشود و نمونه های برجسته معماری باروک روسیه محسوب میشود.
موزه ارمیتاژ در سن پترزبورگ
هرچند در این دوره تخته ها باریکتر شده و حدود 4-6 اینچ عرض دارند، همچنان پارکت چوب نرم به برتری خود در خانه ها ادامه میدهد. رنگ آمیزی کفپوشهای چوبی امری عادی است، رنگ سبز کف تالار ورودی ساختمان توماس جفرسون در مونتیسلو، یکی از برجسته ترین نمونه ها است. احتمالاً پارکت هندسی چوب گیلاس و راش در تالار مونتیسلو، وقتی طراحی شده که جفرسون هنگام خدمت به عنوان وزیر فرانسه در پاریس بوده (89-1784) و در بین انواع مدلهای پارمت، به یکی از الگوها تبدیل شد.
تالار ورودی ساختمان توماس جفرسون در مونتیسلو Monticello
