بخشی از بازار پارکت چوبی که سردرگمی زیادی ایجاد میکند و مطمئنا روی قیمت آن تاثیر دارد، لایه های مرکزی استفاده شده در پارکت چوبی مهندسی شده است. تاریخ پارکت مهندسی از زمانی شروع شد که سه لایه روکش چوب سخت به یکدیگر پرس میشد. ولیی مسیر طولانی در ساخت پارکت مهندسی طی شده است. در بازار پیچیده امروز، مشتریان چطور باید بفهمند کدام یک “بهترین” است؟ درحالیکه بعضی از آنها را حتی نمیتوان “پارکت چوبی” نامید. در اینجا برخی از مسائلی که امروزه در بازار پارکت چوبی مهندسی شده استفاده میشود آورده ایم.
همانگونه که گفته شد در ابتدا با برش دادن روکشهای چوب و پرس آنها به یکدیگر، پارکت مهندسی شده تولید میشد. برای این منظور، لاییهای چوب درجه بندی میشد و بهترین روکشها برای بخش رویی و درجه های بدتر به لایه های داخلی و زیری پارکت اختصاص مییافتند. البته هر کدام با زاویه 90 درجه، نسبت به لایه مجاور خود لمینت میگشت.
بنابراین آن محصولات چیزی داشتند که ما آنرا “ساختار متعادل” مینامیم و قطعا 100٪ چوب سخت بودند. به مرور زمان تکنولوژی ساخت پارکت مهندسی چنین شد که لزومی نداشت در سرتاسر ساختار پارکت از چوب یکسانی استفاده شود. البته حتی امروزه هم هنوز محصولات مهندسی شده ای وجود دارند که کاملاً از همین ساختار متعادل تمام چوب استفاده میکنند. معمولاً صنوبر برای لایه مرکزی استفاده میشود؛ درست است که همچنان جز چوبهای سخت است اما نسبت به گونه های دیگر قیمت کمتری دارد.
اتفاق مهم بعدی در تکامل لایه مرکزی زمانی رخ داد که تولیدکننده ها برای پشت و روی کار از روکش چوب، ولی برای لایه مرکزی از HDF استفاده کردند. در واقع HDF از چوب سختتر است، بنابراین مقاومت آن در برابر دندانه شدن بالاتر است. با این حال، HDF استاندارد به رطوبت حساس است، بنابراین در برابر آب یا رطوبت مقاوم نیست. البته میتوان مواد افزودنی خاصی به HDF افزود تا در برابر رطوبت مقاوم شود، بنابراین برخی از تولید کنندگان از آن به عنوان لایه مرکزی استفاده کردند. البته مشکل اینجاست که تنها با نگاه کردن نمیتوان فهمید HDF استفاده شده، مقاوم در برابر رطوبت است یا خیر. بعبارت دیگر نمیتوانستیم HDF ارزان قیمت، در همه ابعاد منبسط و منقبض میشود. شاید انبساط 3 درصد در عرض چندان محسوس نباشد، اما 3 درصد در طول ترَکی جدی در انتهای تخته ها ایجاد میکند!
امروزه ما از محصولات با لایه های مرکزی مقاوم در برابر رطوبت استفاده میکنیم که عملکردشان هم بسیار خوب است: حتی اگر یک ساعت آنها را بجوشانید تغییر قابل توجهی نمیکند. درحالیکه اگر یک لایه مرکزی HDF معمولی را بجوشانید، به بلغور جو تبدیل میشود! بنابراین تفاوتی اساسی وجود دارد.
البته امروزه محصولات مهندسی بسیاری داریم که با چندلایی روسی (بالتیک) ساخته شده اند. این پارکتها از نظر عملکرد خوب کار میکند. یعنی به اندازه کافی سفتند و روکشهای چوبی سخت را تحمل میکنند. حتی بعضی از شرکتها که تکنولوژی بالاتری برای تولید پارکت دارند، لایه فوقانی را بدون نیاز به لایه پشتی (برای تعادل و ممانعت از خم شدن تایل پارکت) پرس میکنند. البته همه اینها به ضخامت لایه رویی بستگی دارد. زیرا به طور کلی هرچه لایه رویی ضخیمتر باشد، لایه مرکزی آن هم باید ضخیم تر است یا باید از لایه متعادل کننده در پشت محصول استفاده شود.
چندلایی روسی با چوب غان یا همان طوس ساخته میشود و گونه های متفاوت آن مشابه هم هستند. این چنلاییها از اروپا یا روسیه تهیه میشوند و تنها نگرانی در مورد آن، قانونی بودن محل تهیه آن است. باید مطمئن شوید که این گواهینامه ها صحیح است تا اطمینان حاصل شود که با خرید تخته سه لا قوانین محیط زیستی و منابع طبیعی را نقض نمیکنید.
از دیدگاه هزینه، HDF کمترین هزینه را برای لایه های مرکزی پارکت مهندسی معمولی دارد و به دنبال آن غان بالتیک و سپس یک لایه مرکزی از چوب سخت مانند صنوبر. با این حال، در سالهای اخیر، لایه های مرکزی جدیدی در بازار پارکت چوبی بوجود آمده است.
اخیرا در بازار رقابتی پارکت چوبی در ایران دیده میشود که تولیدکنندگان، حتی برندهای بسیار معروف، برای پایین آوردن قیمت و سودآوری بیشتر، از چندلایی ایرانی استفاده میکنند. این چندلایی از چوب سفید یا همان صنوبر ساخته میشود. در برخی از نمونه ها کاملا ضدآب است و حتی رفتار آن در برابر گرما و سرما نیز مناسب است. تنها ایراد اصلی این چوب و چندلایی حاصل از آن، موریانه است. در ولاقع خطر حمله موریانه به چوب بیرچ یا همان غان (چندلایی روسی) وجود ندارد، در حالیکه چوب سفید خوراک موریانه است. از این لحاظ استفاده از این چندلایی را برای تولید پارکت، خصوصا جهت استفاده در مناطق شمالی کشور توصیه نمیکنیم.
SPC اساساً از خاک سنگ و پلاستیک ساخته میشود و برای تولید پارکت چوبی مهندسی به آن روکش چوبی میچسبانیم. طبق تعاریف انجمن کفپوش چوبی آمریکا، کفپوشی که پوشش آن چوب واقعی باشد “پارکت چوبی” در نظر گرفته میشود. از این لحاظ محصول بدست آمده با این روش نیز، پارکت چوبی تلقی میگردد. SPC بسیار بسیار سخت و سنگین است.
در حال حاضر بازار SPC داغ است زیرا همه از “ضد آب” بودن آن میگویند. ابعاد SPC تحت تأثیر دما بدون تغییر است. البته با افزایش گرما تا حدی قابل قبول منبسط میشود. آن را یک هفته در آب غوطه ور کنید؛ هیچ نشانه ای از رطوبت در آن نخواهید دید. وقتی روکش چوبی واقعی داشته باشد، باید با روکشهای ضدآب هم آن را پوشش دهید.
از آنجا که بسیار محکم است، SPC در برابر دندانه شدن مقاومتر از پارکتهای مهندسی متداول هستند. نکته منفی سنگینی آن است، همچنین به دلیل نازک بودن روکشها نمیتوانید آن را سمباده بزنید. اگر روکش روی لایه مرکزی SPC خیلی ضخیم باشد، چوب بر لایه مرکزی غلبه و پارکت صاف نخواهد ماند. در هرصورت، SPC برای مشتریان لوکسی که دوست دارند محصول تمام چوب تهیه کنند، گزینه خوبی نیست.
معمولا لایه مرکزی WPC برای پارکت وینیل استفاده میشود و استفاده آن برای پارکت چوبی خارج از استاندارد است.
اخیرا در آمریکا شرکتی محصولی از روکش چوب را که به لایه مرکزی اکسید منیزیم چسبانده شده ارائه میدهد. اکسید منیزیم تحت تأثیر گرما قرار نمیگیرد. همچنین با تأثیر رطوبت منبسط و منقبض نمیشود. رفتار فیزیکال این لایه مرکزی بسیار مانند سنگ است. مسئله اصلی اکسید منیزیم شکنندگی آن است. بعبارتی دیگر نمیتوان در آن ساختار کام و زبانه ایجاد کرد.
گمان میکنم در ابتدای مسیر نوآوریهای مختلفی در بازار پارکت خود هستیم. ما هر روز انواع بیشتری از لایه های مرکزی را با ترکیبات مختلف شیمیایی و مواد معدنی خواهیم دید. همیشه جایی برای لایه های مرکزی چوبی متداول وجود دارد. در هر صورت تجربه شرکتهای بزرگ و قدیمی پارکت چوبی در دنیا چنین نشان میدهد که لایه مرکزی چندلایی روسی، بی شک جمع لاکچری و کیفیت است.
